Het Verdrag van Maastricht uit 1992 is een van de belangrijkste verdragen uit de Europese geschiedenis na de Tweede Wereldoorlog. Maar weinig verdragen hebben zoveel invloed op het dagelijks leven van Europeanen als dat van Maastricht. Hiermee richtten de lidstaten van de Europese Gemeenschap namelijk de Europese Unie op en legden ze de basis voor de introductie van de euro, die in 1999 werd ingevoerd. Verder gaf het Verdrag van Maastricht het Europees Parlement meer inspraak in de Europese besluitvorming. Ook breidde het de Europese samenwerking uit naar nieuwe terreinen als migratie en de bestrijding van terrorisme en grensoverschrijdende misdaad.
Het Verdrag van Maastricht introduceerde het EU-burgerschap. Dit burgerschap is een aanvulling op de nationale identiteit (zoals Nederlander of Belg). Het geeft burgers van EU-lidstaten verschillende rechten, zoals het recht om overal in de EU te werken, te wonen en te studeren.
Het Verdrag van Maastricht kreeg in 2018 het Europees Erfgoedlabel, op initiatief van de Provincie Limburg.
Bezoek het Verdrag van Maastricht
Maar weinig verdragen hebben zoveel invloed op het dagelijks leven van Europeanen als dat van Maastricht.
{{gallery}}
Als stichtingsdocument van de Europese Unie, de euro en het EU-burgerschap belichaamt het Verdrag van Maastricht de geschiedenis en de waarden van de EU. Het is Europees erfgoed in zijn puurste vorm. Het is ook immaterieel erfgoed: het zijn de afspraken en de ideeën achter het akkoord die het Europees Erfgoedlabel hebben gekregen. Maar hoe maak je zo’n abstract onderwerp en zijn geschiedenis begrijpelijk voor een breed publiek?
Dat doet Studio Europa Maastricht: het expertisecentrum voor Europa-gerelateerd debat, erfgoed en onderzoek van de Universiteit Maastricht. Het verzamelt in opdracht van de Provincie Limburg verhalen en documenten van mensen en overheidsinstanties die betrokken waren bij de ontwikkeling van het verdrag. Denk aan diplomaten, economen, bankiers, politici en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij vertellen waarom de EU is opgericht, de euro is ingevoerd en het Europees Parlement meer invloed heeft gekregen. En op welke wijze deze besluiten het leven in de EU nog altijd beïnvloeden.
Alle historische informatie over het verdrag is te vinden in het Europa Archief Mathieu Segers. Mathieu Segers was Europa-expert en oprichter van het archief. Hij overleed in 2023. Studio Europa ontwikkelt met de informatie uit het archief allerlei educatieve projecten en events voor een breed en internationaal publiek. Zo creëerde Studio Europa samen met de Provincie Limburg een permanente expositie over het verdrag in het Gouvernement aan de Maas (het provinciehuis van Limburg). Het pronkstuk van deze expositie is een kopie van het verdrag. En samen met Maastricht Museum maakte Studio Europa een tentoonstelling over de spannende Eurotop van Maastricht in 1991, waar de toekomstige EU-lidstaten de belangrijkste beslissingen namen over het verdrag.
{{spotify}}
Studio Europa Maastricht ontwikkelt ook projecten speciaal voor jongeren. Een voorbeeld is Europa voor en tegen. Dit educatieve magazine voor jongeren vanaf 16 jaar gaat over de geschiedenis van de EU en haar grootste uitdagingen.
