Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertelt over de moord op meer dan 100.000 Joden, Sinti en Roma uit Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. En over de ervaringen van de mannen, vrouwen en kinderen die de vervolging overleefden. Vanuit Kamp Westerbork vertrokken tussen 1942 en 1945 meer dan 100 treinen naar de nazivernietigingskampen Auschwitz, Sobibor en naar de kampen Bergen-Belsen en Theresienstadt.
Maar de geschiedenis van Kamp Westerbork stopt niet in 1945. Meer dan 25 jaar lang is het kamp in gebruik om andere groepen mensen op te sluiten, op te vangen of onder te brengen. Zo is het kamp twintig jaar lang het Moluks Woonoord Schattenberg.
Kamp Westerbork vertelt over belangrijke gebeurtenissen in de Europese geschiedenis van de 20e eeuw. De verhalen en ervaringen van de gevangenen en bewoners kun je ontdekken in het museum en op het terrein van Kamp Westerbork.
Maar de geschiedenis van Kamp Westerbork stopt niet in 1945. Meer dan 25 jaar lang is het kamp in gebruik om andere groepen mensen op te sluiten, op te vangen of onder te brengen. Zo is het kamp twintig jaar lang het Moluks Woonoord Schattenberg.
{{gallery}}
De Nederlandse regering laat Kamp Westerbork in 1939 bouwen als vluchtelingenkamp voor Joden uit nazi-Duitsland. In 1942 nemen de nazi’s het over en gebruiken het als de centrale plek voor de vervolging van Joden, Sinti en Roma in Nederland. De nazi’s deporteren in totaal meer dan vanuit kamp Westerbork, waaronder 245 Sinti en Roma. Maar liefst 102.000 van al deze mensen zijn in de kampen vermoord. Kamp Westerbork is een deportatiemachine.
Op 15 juli 1942 vertrekt de eerste trein. Er volgen er meer dan 100. De transporten bepalen het leven van week tot week. Steeds is er de vraag of jouw naam op de lijst staat. De meeste mensen blijven maar kort in Westerbork. Om onrust te voorkomen horen de gevangenen pas een paar uur voor vertrek wie op transport moet. De bestemming is meestal Auschwitz of, in 1943, Sobibor. In enkele gevallen vertrekt de trein naar Theresienstadt of Bergen-Belsen. Het laatste transport vertrekt op 13 september 1944. Met deze trein worden onder meer 51 ontdekte ondergedoken Joodse kinderen weggevoerd.
Na de bevrijding dient Kamp Westerbork als gevangenis voor Nederlanders die werden verdacht van samenwerking met de nazi's. Daarna wordt het onderdeel van onze koloniale geschiedenis: trainingskamp voor militairen, opvangkamp voor mensen die terugkomen uit de voormalige kolonie Nederlands-Indië en daarna 20 jaar lang Woonoord Schattenberg voor Molukse militairen en hun gezinnen. In 1971 zijn de laatste gebouwen gesloopt.
Misschien is jouw eigen familiegeschiedenis wel geraakt door Kamp Westerbork of Woonoord Schattenberg. Doe online onderzoek in de collectie of bezoek het museum en terrein.
{{spotify}}
De Tweede Wereldoorlog is 80 jaar geleden. Wat heeft deze geschiedenis met jou te maken? Ontdek het in een van onze educatieve programma’s en doe zelf onderzoek naar de geschiedenis van Joodse gezinnen die uit jouw woonplaats naar Kamp Westerbork werden gebracht.
Ontdek de Westerbork Portretten
